Bạn nghĩ rằng hành trình sinh nở đã khép lại khi bé yêu cất tiếng khóc chào đời? Thực tế, có một biến chứng hậu sản thầm lặng nhưng cực kỳ nguy hiểm – sót nhau thai – vẫn đang rình rập nhiều bà mẹ. Đặc biệt, không ít người đã phải đối mặt với những hậu quả nặng nề chỉ vì bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo sớm.

Vậy sót nhau thai sau sinh là gì? Dấu hiệu ra sao? Khi nào cần gặp bác sĩ? Tất cả sẽ được làm rõ trong bài viết dưới đây.

Sót nhau thai là gì?

Sót nhau thai (retained placenta) là tình trạng một phần hoặc toàn bộ nhau thai không được đẩy ra ngoài tử cung sau khi sinh em bé.

Thông thường, sau khi sinh, tử cung sẽ co bóp để đẩy nhau thai ra khỏi cơ thể trong khoảng 30 phút. Nếu quá thời gian này hoặc nhau không được tống xuất hết, người mẹ sẽ bị sót nhau – một tình trạng cấp cứu sản khoa cần được xử lý kịp thời.

Phân loại sót nhau thai:

• Sót nhau thai hoàn toàn: Một phần nhau thai vẫn còn bám trong tử cung.

• Sót màng nhau: Mảnh vụn nhỏ của màng nhau không được tống xuất hết.

• Nhau cài răng lược: Một dạng nghiêm trọng, nhau bám sâu vào lớp cơ tử cung, khó bong tách.

  

Vì sao lại bị sót nhau thai? Nguyên nhân bạn không ngờ tới

Sót nhau thai có thể xảy ra ở bất kỳ ca sinh nào – sinh thường hay sinh mổ. Một số nguyên nhân thường gặp:

1. Tử cung “mệt mỏi” sau cuộc vượt cạn

Sau hàng giờ rặn đẻ hoặc phẫu thuật, tử cung có thể kiệt sức, co bóp yếu ớt, không đủ lực để đẩy hết nhau thai ra ngoài. Đặc biệt ở mẹ sinh con so, sinh nhanh, hoặc dùng thuốc giảm đau liều cao, nguy cơ này càng tăng.

2. Nhau thai “bám trụ” như keo dính – Khi bác sĩ cũng phải bất ngờ

Không phải nhau thai nào cũng dễ dàng bong ra. Trong những trường hợp nhau cài răng lược, nhau bám chặt vào thành tử cung, thậm chí xâm lấn sâu như rễ cây, khiến bác sĩ buộc phải can thiệp phẫu thuật. Đáng sợ hơn, tình trạng này không có triệu chứng rõ ràng trước sinh, chỉ phát hiện khi đã quá muộn.

3. Sinh quá nhanh – Điều tưởng tốt hóa nguy hiểm

Nhiều người mong sinh nhanh để đỡ đau đớn, nhưng ít ai biết rằng tử cung cần thời gian để co hồi. Nếu em bé chào đời quá nhanh, nhau thai chưa kịp bong hoàn toàn, dẫn đến sót lại một phần bên trong.

4. Thao tác đỡ đẻ sai cách – Sai một ly, đi một dặm

Một cái kéo dây rốn quá mạnh, một động tác “giúp” lấy nhau không đúng kỹ thuật có thể khiến nhau thai đứt gãy, để lại mảnh vụn trong tử cung. Đây là lý do tại sao việc sinh nở cần được thực hiện ở cơ sở y tế uy tín.

5. Những vết sẹo “ám ảnh” từ lần mang thai trước

Mẹ từng mổ lấy thai, nạo phá thai, hoặc có sẹo tử cung? Những tổn thương này có thể khiến nhau thai lần này bám vào vết sẹo, khó bong ra hoàn toàn. Đây chính là lý do bác sĩ luôn hỏi kỹ tiền sử sản khoa của bạn!

6. Đa thai hoặc thai to – Tử cung “quá tải”

Khi tử cung phải giãn nở quá mức để chứa song thai hoặc em bé lớn, khả năng co bóp sau sinh sẽ kém hiệu quả. Nhau thai dễ bị mắc kẹt lại do tử cung không thể đóng kịp.

Hậu quả khôn lường nếu không phát hiện kịp thời

Sót nhau thai không đơn giản chỉ là “chút sót lại”. Nó có thể gây:

• Băng huyết ồ ạt do tử cung không co hồi.

• Nhiễm trùng nặng, thậm chí nhiễm trùng huyết đe dọa tính mạng.

• Dính tử cung, vô sinh về sau.

Triệu chứng sót nhau thai sau sinh – Đừng bỏ qua những dấu hiệu thầm lặng

Dưới đây là những triệu chứng cảnh báo bạn có thể đang bị sót nhau thai:

1. Chảy máu âm đạo kéo dài

• Máu chảy nhiều, đỏ tươi, có thể thành cục.

• Ra máu lâu hơn 2 tuần sau sinh, không giảm dần theo thời gian.

2. Tử cung không co hồi tốt

• Bụng dưới vẫn căng, đau, không xẹp như bình thường.

• Sờ thấy tử cung còn to và mềm bất thường.

3. Đau bụng âm ỉ kéo dài

• Đau bụng dưới liên tục, đôi khi thành cơn đau dữ dội.

• Kèm cảm giác tức nặng hoặc khó chịu.

  

4. Sốt, ớn lạnh, nhiễm trùng

• Nhiệt độ cơ thể tăng cao (trên 38 độ C), kèm ớn lạnh.

• Có thể có mùi hôi vùng kín, huyết sản có mùi bất thường.

5. Khí hư bất thường

• Ra nhiều dịch màu nâu, đen hoặc có mùi khó chịu.

6. Mệt mỏi, chóng mặt, huyết áp tụt

• Do mất máu nhiều dẫn đến choáng, ngất hoặc suy nhược cơ thể.

CẢNH BÁO: Nhiều mẹ chủ quan nghĩ đây là hiện tượng hậu sản thông thường, dẫn đến chậm trễ điều trị, tăng nguy cơ băng huyết, viêm nội mạc tử cung, vô sinh thứ phát, thậm chí tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.

Khi nào cần đi khám ngay?

Nếu sau sinh bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào dưới đây, hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức:

• Ra máu đỏ tươi không giảm sau 7–10 ngày.

• Sốt ≥ 38 độ, kèm đau bụng, khí hư bất thường.

• Cảm giác bụng dưới căng tức, đau nhiều, không giảm.

• Cơ thể mệt lả, choáng váng, dấu hiệu mất máu.

Sót nhau thai được chẩn đoán và điều trị như thế nào?

Chẩn đoán:

• Khám phụ khoa để đánh giá tử cung, cổ tử cung.

• Siêu âm tử cung: Phát hiện hình ảnh nhau còn sót, niêm mạc tử cung dày bất thường.

• Xét nghiệm máu: Đánh giá mức độ mất máu, dấu hiệu nhiễm trùng.

Điều trị:

Tùy vào mức độ sót nhau, bác sĩ sẽ chỉ định:

1. Dùng thuốc kích thích co bóp tử cung: Giúp đẩy phần nhau còn lại ra ngoài.

2. Nạo hút tử cung: Áp dụng khi sót nhau quá nhiều hoặc có dấu hiệu viêm.

3. Kháng sinh phổ rộng: Dự phòng nhiễm trùng hoặc điều trị viêm nội mạc tử cung.

4. Phẫu thuật: Trường hợp nặng, nhau cài răng lược, cần can thiệp cắt tử cung.

Điều trị càng sớm càng giảm biến chứng. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hay áp dụng mẹo dân gian tại nhà.

Làm thế nào để phòng tránh sót nhau thai?

Dù không thể phòng tránh hoàn toàn, bạn vẫn có thể giảm thiểu rủi ro bằng cách:

• Khám thai định kỳ đầy đủ, phát hiện bất thường nhau thai sớm.

• Sinh tại cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ sản khoa chuyên môn cao.

• Không tự ý kéo dây rốn, tự đỡ nhau tại nhà.

• Báo bác sĩ nếu bạn có tiền sử nạo phá thai, sinh mổ, nhau cài răng lược.

• Theo dõi sau sinh kỹ lưỡng, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.

  

KẾT LUẬN: Đừng để chủ quan đánh đổi sức khỏe

Sót nhau thai sau sinh là một vấn đề nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể phát hiện và điều trị sớm nếu người mẹ cảnh giác và lắng nghe cơ thể mình.

Nếu bạn đang gặp các dấu hiệu như ra máu kéo dài, đau bụng dưới bất thường, hay sốt sau sinh – đừng chần chừ. Hãy đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra, vì chậm một chút có thể phải đánh đổi cả sức khỏe sinh sản, thậm chí tính mạng.